Niemal tysiąc lat temu tureckie plemiona zaczęły zasiedlać Anatolię, tworząc tureckie państwo. Jak do tego doszło? Często utrzymuje się, że kamieniem węgielnym tego państwa była klęska Bizancjum poniesiona w 1071 w bitwie pod Manzikertem. Rzeczywistość przedstawia się jednak inaczej. Nazajutrz po bitwie cesarz Romanos Diogenes zdołał zawrzeć układ pokojowy w ramach którego sułtan Turków seldżuckich otrzymał ogromną wypłatę pieniężną, zaś Bizancjum nie ponosiło strat terytorialnych.
Tymczasem bizantyjskie elity w Konstantynopolu postanowiły pozbawić władzy Romanosa i nie dotrzymywać postanowień układu pokojowego. W wynikłej walce o tron jedna z wojujących stron uciekła się do skorzystania z pomocy Sulejmana, krewnego tureckiego sułtana, by powiększyć własne szanse na przejęcie władzy. Gdy bizantyjskie elity skupiły się na Konstantynopolu, Sulejmanowi powierzono Niceę, jedno z największych bizantyjskich miast Anatolii. Tak powstał Sułtanat Rum, trwała obecność Turków w Anatolii, nie na skutek podboju ale jako wynik krótkowzroczności bizantyjskich klas rządzących.
Sułtanat Rum to toczył wojny z Bizancjum, to uzależniał się od niego, podczas gdy bizantyjscy przywódcy żywili nadzieję, że uda im się wchłonąć ludy tureckie i nakłonić do przyjęcia chrześcijaństwa. Do tego jednak nie doszło.
W miarę jak cesarstwo bizantyjskie chyliło się ku upadkowi, seldżucka dynastia Sułtanatu Rum, traciła wpływy w Anatolii na rzecz budującej olbrzymie imperium dynastii otomańskiej, które kilka wieków później zdobędzie Konstantynopol i unicestwi Bizancjum. I tak z najemników na służbie u Greków, Turcy stali się ich władcami.
Do roku 2017 polityka otwartych granic doprowadziła do tego, że w Niemczech znalazło się 2.7 miliona Turków i jakieś 400 tysięcy w Holandii; niemieckie i holenderskie klasy rządzące miały nadzieję, że przybysze staną się szanującymi prawo obywatelami przybranych ojczyzn. Jednak prezydent Turcji, Recep Tayyip Erdoğan, ma inne plany i, wykorzystując tureckie ambasady i konsulaty,1)Turkish expats told to spy on Erdogan critics in German schools, The Telegraph 2017-02-24.ośrodki kulturalne i meczety,2)‘I stand behind Erdogan’: An afternoon in Cologne’s Turkish center, Deutsche Welle 2016-07-19.usilnie pracuje nad tym, by tureccy emigranci w Europie zachowywali lojalność wobec własnej ojczyzny.3)‘You Are Part of Germany, But Also Part of Our Great Turkey’, Spiegel 2011-02-28.
Tureccy imigranci w Europie stali się narzędziem tureckiej polityki zagranicznej, przy pomocy których europejskie rządy są poddawane naciskom ze strony Erdoğana. Najnowszym posunięciem prezydenta jest referendum, które ma wzmocnić jego władzę, w związku z czym posłał on ministra spraw zagranicznych Mevlüt Çavuşoğlu oraz minister do spraw rodziny Fatmę Betül Sayan Kaya do Holandii i Niemiec w celu uzyskania poparcia dla swych reform od tureckiej diaspory.4)Dutch government blocks visit from Turkish minister, escalating diplomatic dispute, thestar.com 2017-03-11.Gdy Niemcy uparcie blokowali możliwość wystąpienia tureckich ministrów w Europie,5)Netherlands revokes landing rights for Mevlut Cavusoglu, Al Jazeera 2017-03-11.Erdoğan zręcznie wyciągnął przeciw nim kartę nazistowską, grając na wciąż żywym poczuciu winy za czyny dokonane w czasie drugiej wojny światowej. Kilka dni później z tych samych powodów nie pozwolono obydwojgu ministrom wjechać do Holandii,6)Netherlands revokes landing rights for Mevlut Cavusoglu, Al Jazeera 2017-03-11.co skłoniło Erdoğana do posłużenia się tą samą kartą jeszcze raz, by przy jej pomocy uciszyć krytykę Europejczyków wobec jego polityki.
Następnie sułtan znad Bosforu wezwał Turków w obu tych krajach do urządzenia protestów skierowanych przeciwko holenderskim i niemieckim władzom, co spotkało się z żywym odzewem jego rodaków. Z powodu przeciwdziałania władz niektóre z licznych wieców na rzecz Erdoğana w Austrii i Francji7)Turkey rallies row: Germany and Netherlands harden stance, BBC 2017-03-12.a nawet w Sarajewie, w Bośni,8)Pro-Erdogan Turks Hold Anti-EU Protest in Sarajevo, Balkan Insight 2017-03-13.nie doszły do skutku. Chaotyczne protesty miały miejsce w Rotterdamie9)HUGE Crowd of Muslim Protesters Raise Turkish Flag in Rotterdam, Holland, YouTube 2017-03-13.i Amsterdamie.10)Mobiele Eenheid veegt Plein 40 – 45 leeg met waterkanon, Echt Amsterdams nieuws 2017-03-12.Przychylne prezydentowi tureckie gazety zaczęły porównywać liczbę tureckiej mniejszości w Holandii (400 tysięcy) z liczebnością holenderskiego wojska (48 tysięcy), posyłając Holendrom niedwuznaczny przekaz.11)Hollanda’nın nüfusu ne kadar? Yeni Akit 2017-03-15.
Podobnie jak Bizancjum nie udało się przekształcić Turków z Sułtanatu Rum na chrześcijańskich poddanych, tak też europejskim krajom nie udało się zintegrować tureckich mas.12)Kate Brady, Twitter.Podczas gdy europejscy politycy walczą o miejsca parlamentarne w Brukseli i innych stolicach, turecka mniejszość w Europie ślubuje wierność Erdoğanowi. Czy historia się powtórzy?
References
1. | ↑ | Turkish expats told to spy on Erdogan critics in German schools, The Telegraph 2017-02-24. |
2. | ↑ | ‘I stand behind Erdogan’: An afternoon in Cologne’s Turkish center, Deutsche Welle 2016-07-19. |
3. | ↑ | ‘You Are Part of Germany, But Also Part of Our Great Turkey’, Spiegel 2011-02-28. |
4. | ↑ | Dutch government blocks visit from Turkish minister, escalating diplomatic dispute, thestar.com 2017-03-11. |
5, 6. | ↑ | Netherlands revokes landing rights for Mevlut Cavusoglu, Al Jazeera 2017-03-11. |
7. | ↑ | Turkey rallies row: Germany and Netherlands harden stance, BBC 2017-03-12. |
8. | ↑ | Pro-Erdogan Turks Hold Anti-EU Protest in Sarajevo, Balkan Insight 2017-03-13. |
9. | ↑ | HUGE Crowd of Muslim Protesters Raise Turkish Flag in Rotterdam, Holland, YouTube 2017-03-13. |
10. | ↑ | Mobiele Eenheid veegt Plein 40 – 45 leeg met waterkanon, Echt Amsterdams nieuws 2017-03-12. |
11. | ↑ | Hollanda’nın nüfusu ne kadar? Yeni Akit 2017-03-15. |
12. | ↑ | Kate Brady, Twitter. |