Partie prawicowe zyskują w całej Europie

Partie prawicowe od dawna stanowią część europejskiej sceny politycznej. Do najbardziej znanych należą francuski Front Narodowy oraz Partia Niepodległości Zjednoczonego Królestwa. Choć w  sondażach uzyskiwały one całkiem duże poparcie społeczne, ordynacje wyborcze stosowane w niektórych państwach były skuteczną zaporą: wspomniane ugrupowania nie wchodziły do narodowych parlamentów, mimo że zdobywały dużą liczbę głosów (patrz wykres dla UKIP)¹. W tych nielicznych przypadkach, gdy partia narodowa lub prawicowa zyskiwała poważną liczbę miejsc w sejmie, była izolowana przez wszystkie pozostałe partie, tracąc w ten sposób polityczne znaczenie, jak to było ze Szwedzkimi Demokratami². 

I oto pojawili się uchodźcy. Szybko narastająca liczba migrantów a zwłaszcza zalew, który miał miejsce w ciągu ostatnich lat, sprawiły, że Europejczycy zaczęli zmieniać postawę wobec tego zjawiska i zaczęli popierać te partie, których program wzywał do powstrzymania fali przybyszów. Ten trend dał się zauważyć w całej Europie, od Włoch (Liga Północna), przez Holandię (Partia Wolności i Postępu), Niemcy (Narodowodemokratyczna Partia Niemiec, Alternatywa dla Niemiec), Austrię (Wolnościowa Partia Austrii), Danię (Duńska Partia Ludowa) po Finlandię (Partia Finów lub Prawdziwi Finowie).

Z partii prawicowych szczególne miejsce zajmują grecki Złoty Świt oraz węgierski Jobbik (Ruch na rzecz Lepszych Węgier); ten ostatni głosi hasła, które swoim radykalizmem przyćmiewają program partii Fidesz premiera Viktora Orbana³. Czynniki, które składają się na sukces wspomnianych partii, są różne, tak jak różne są problemy, z którymi borykają się poszczególne kraje, ale jest wspólny mianownik, który sprawił, że partie te tak mocno zyskały na popularności: program  antyimigracyjny. Europejczycy, nawet w kraju takim jak Szwecja, dobrze znanym z liberalnej pro-imigracyjnej polityki, zaczynają mieć dosyć tego, że szkoły, sale gimnastyczne⁴, kościoły i inne budynki użyteczności publicznej zamieniają się na schroniska dla uchodźców czy azylantów; narasta obawa przed nasilającą się przestępczością, bójkami ulicznymi między różnymi grupami etnicznymi oraz między migrantami a policją, i powoli zauważają, że zminia się charakter najstarszych europejskich miast⁵.

Dobrą ilustracją omawianej zmiany politycznej jest pojawienie się i wzrost znaczenia partii Alternatywa dla Niemiec. Została ona założona w 2013 jako odpowiedź na kryzys euro i zdobyła niemal 5% liczbę głosów w wyborach parlamentarnych. Zyskała na popularności osiągając 7% w wyborach do parlamentu europejskiego w 2014 i jak na razie osiągnęła najwyższy wynik w wyborach lokalnych w Saksonii, Brandenburgii i Turyngii, zgarniając przeciętnie 11% w tych wschodnich landach (choć w Hamburgu i Bremie wynik był o połowę gorszy). Alternatywa dla Niemiec domaga się ponownego wprowadzenia kontroli granic oraz nieprzyznawania azylu ludziom, którzy przybywają z krajów, gdzie nie grozi im niebezpieczeństwo.

Przeciętni Europejczycy wydają się podzieleni w sprawie migrantów. Jedni trzymają powitalne transparenty, inni uciekają się do skrajnych działań, które są sygnałem dla przybyszów, że nie są mile widziani. Wrogie odczucia znajdują ujście nawet w próbach podpalania domów przeznaczanych dla azylantów⁶. Część niemieckiego społeczeństwa utworzyła pokojowy ruch Pegida (Patriotyczni Europejczycy Przeciw Islamizacji Zachodu) i urządzają protesty w miastach i miasteczkach całego kraju⁷.

Jakby rzucając wyzwanie tym obawom kościoły chrześcijańskie oraz wspólnoty muzułmańskie w Szwecji często łączą siły w celu koordynacji działań zmierzających do zapewnienia przybyszom dachu nad głową, odzieży i żywności⁸. W Niemczech zarówno katolicki jak i protestanckie kościoły doświadczają spadku liczby wiernych, co oznacza, że od lat nie używa się wielu kościelnych budynków. To one właśnie są teraz zamieniane na schroniska dla uchodźców i azylantów przy aprobacie rzeczonych kościołów⁹. Wygląda na to, że podział między Europejczykami, który się uwidocznił w tej sprawie, może się usztywnić.

Źródła: