Walka o wolność: holenderski parlament kontra unijne ministerstwo prawdy

EUvsDisinfo to strona internetowa założona przez unijnych przywódców w roku 2015, która ma zwalczać rzekomą „rosyjską propagandę”. Mimo że oficjalnie nie reprezentuje ona stanowiska Unii Europejskiej, to jednak używa jej symboliki i otrzymuje od niej fundusze, co sprawia, że EUvsDisinfo jest de facto instytucją rządową, której zadaniem jest ocenianie, które wiadomości są fałszywe, a które nie. W ramach swojej działalności sporządza ona listę „winowajców”, co wywołuje to skojarzenia z orwellowskim ministerstwem prawdy.

W roku 2017 kilka holenderskich stron internetowych – De Gelderlander, TPO oraz GeenStijl – znalazło się na rzeczonej liście za to, że w szeregach bojowników na kijowskim Majdanie obnażały one ugrupowania, które inspirowały się ideologią nazistowską, inaczej mówiąc za to, że tym samym potwierdzały oskarżenia, którymi posługuje się Moskwa, komentując wydarzenia na Ukrainie. EUvsDisinfo szybko osądziła, że wspomniane strony rozpowszechniają fałszywe wiadomości i są pudlem rezonansowym rosyjskiej propagandy. Nie wzięto jednak pod uwagę wielowiekowego holenderskiego umiłowania wolności. Wolność słowa i wolność prasy to kamienie węgielne zachodnich społeczeństw.

Gdy EUvsDisinfo oświadczyła, że nie wycofa wydanej oceny, holenderskie strony podały instytucję do sądu, a wtedy ona, po otrzymaniu wezwania na rozprawę, postanowiła zmienić swoje pierwotne orzeczenie: wieści z Ukrainy okazały się być prawdziwe.¹⁾Why the EU must close EUvsDisinfo, EUobserver 2018-03-26.Wydarzenie to ściągnęło na EUvsDisinfo powszechną uwagę, co zaowocowało i tym, że inne holenderskie media zaczęły się baczniej przyglądać jej działalności.

EUvsDisinfo mówi o sobie, że czerpie informacje z „woluntarystycznej sieci 400 ekspertów, dziennikarzy, urzędników państwowych, ośrodków analitycznych i organizacji pozarządowych”. Holenderskie media ustaliły jednak, że rzeczywistość jest nieco inna: 75% doniesień sporządza 10 osób. Każdy z pozostałych 390 „ekspertów” był autorem co najwyżej dwóch raportów. Co najważniejsze, zatrudnieni przez EUvsDisinfo pracownicy pozostają anonimowi, zaś grupę osób, które układają listę stron internetowych o pro-rosyjskim profilu tworzą tylko trzy osoby. Tak, tylko trzy osoby: trzej anonimowi unijni urzędnicy decydują o tym, która wiadomość jest fałszywa lub która jest częścią rosyjskiej propagandy.²⁾Nepnieuwslijst EU afkhankelijk van tien vrijwilligers, NOS 2018-02-12.Nie ma możliwości sprawdzenia co to za ludzie, jakie są ich polityczne poglądy, w jakich tkwią strukturach, nic.

Przypatrzmy się analizie woluntarystów pracujących dla EUvsDisinfo przeprowadzonej przez NOS, holenderską publiczną rozgłośnię:

Jak pokazuje wykres, najbardziej udziela się na stronie Paweł Spirin, który w wywiadzie udzielonym NOS ujawnił, że jest on bezrobotnym dziennikarzem i że spędza 10-15 godzin na dobę śledząc rosyjskie media. Dwaj inni działacze to Oleskandr Nykonorow z Kyiv Post oraz Igor Sołowiej.

Gefira przyjrzała się pozostałym siedmiu źródłom informacji, z których korzysta EUvsDisinfo. Oto one:

• Wyróżnia się tu „European Values”, działająca poprzez „Kremlin Watch”, czeski ośrodek analityczny finansowany przez Fundacje Społeczeństwa Otwartego George’a Sorosa;³⁾Annual Report 2015, European Values 2016.
• StopFake, które także otrzymuje wsparcie, choć nie wiadomo jak od Fundacji Społeczeństwa Otwartego;⁴⁾Understanding Ukraine, Open Society Foundations 2015-02.
• organizacja pozarządowa „Promote Ukraine”;
• węgierski „Political Capital Institute”, wśród którego darczyńców odnajdujemy Fundacje Społeczeństwa Otwartego;⁵⁾Partners and Donors, Political Capital Institute.
• czeski „Prague Security Studies Institute”, który wśród swoich partnerów ma Fundacje Społeczeństwa Otwartego;⁶⁾Foundations and Institutions, PSSI.
• sprawdzający fakty „Polygraph”Radio Wolną Europę/Radio Wolność;⁷⁾About, Polygraph.Radio Wolna Europa/Radio Wolność współpracuje z Archiwum Społeczeństwa Otwartego;⁸⁾Seven RFE/RL Collections now online at Open Society Archives, RadioFreeEurope/RadioLiberty 2013-06-24.
• „Myth Detector”, gruzińska organizacja. Gruzja nie jest członkiem Unii Europejskiej, ale i tak organizacja finansowana jest przez Fundacje Społeczeństwa Otwartego,⁹⁾Myth Detector, CSO.a to najwyraźniej wystarcza jako rekomendacja, by pracować dla unijnej instytucji.

Wychodzi na to, że EUvsDisinfo, instytucja, która decyduje, co jest prawdą a co nie, nie tylko że nie jest transparentna, to jeszcze nie jest bezstronna, ponieważ 5 z 10 jej źródeł informacji opłacane jest przez fundację George’a Sorosa, a z pozostałych przynajmniej jedna znajduje się w kręgu jego wpływów.

Gdy już holenderskie środki masowego przekazu dowiedziały się, jak działa EUvsDisinfo, 10 z 13 partii holenderskiego parlamentu zagłosowało za tym, by zobowiązać Kajsa’ę Ollongren, minister spraw wewnętrznych, do przekonywania innych rządów europejskich (gdyż istnienie instytucji zależy od zgodnego przyzwolenia rządów wszystkich państw członkowskich), by opowiedziały się za zamknięciem tej strony. Ollongren jest innego zdania: wolałaby ona, by EUvsDisinfo otrzymywało jeszcze więcej funduszy od Unii Europejskiej, które by jeszcze bardziej usprawniły jej działalność. Parlament holenderski już zapowiedział, że jeśli minister nie wywiąże się z nałożonego na nią zadania, to zwróci się do premiera Marka Rutte, by omówił tę sprawę z innymi europejskimi przywódcami. Czas pokaże. Czy wolność okaże się silniejsza niż orwellowskie ministerstwo prawdy opanowane przez macki Sorosa?