Nowy szef Fed zagrożeniem dla amerykańskiej klasy średniej

Szefowie banków centralnych wykorzystali już wszystkie możliwe narzędzia. Jeśli nadejdzie następny kryzys nie pozostanie im nic w zanadrzu. Ich motto na następny krach na rynkach: zamknąć oczy i drukować pieniądze bez końca. Jerome Powell może być wśród nich jednak wyjątkiem.

Draghi i Yellen doprowadzili w ostatnich latach swój wizerunek jako bankierów od bail-out’ów do perfekcji: Draghi zalał rynki finansowe Europy tanim pieniądzem i wyciągnął Grecję z tarapatów miliardowymi pomocami; za każdym razem, kiedy amerykański rynek akcji tąpnął o więcej niż 2%, pojawiał się ktoś z kierowanego przez Yellen Fed i zapewniał zaniepokojonych inwestorów, że amerykańska gospodarka ma się wyśmienicie. Oboje wykorzystywali rozmaite triki, żeby rozkręcić gospodarkę i zapobiec następnemu kryzysowi: sprowadzili stopy procentowe do zera, skupowali obligacje i akcje i to nawet prywatnych przedsiębiorstw. Nic to nie dało – EBC prowadzony przez Draghi’ego jest w dalszym ciągu nieprzygotowany na następny kryzys, gdyż nie ma już nowych środków, ani metod, chyba, że wprowadzi ujemne stopy procentowe.

Nowy szef Amerykańskiej Rezerwy Federalnej kontynuuje politykę Yellen, przynajmniej w zakresie powolnego podnoszenia stóp procentowych. Tak jak i jego poprzedniczka próbuje on swoimi wypowiedziami wpływać na rynki finansowe. Podczas swojego niedawnego pobytu w Zurychu próbował swoim wystąpieniem uspokoić inwestorów: nie powinni oni obawiać się amerykańskiej polityki fiskalnej. Jego zdaniem nawet kraje rozwijające się poradzą sobie z wyższymi stopami procentowymi w Stanach, a wpływ jaki przypisuje się Fed na światowy przepływ kapitału jest „często przeceniany“.¹⁾Powell spielt Einfluss der Fed auf globalen Markt herunter, Nick Timiraos, Finanzen.ch, 2018-05-08.Jego wystąpienie było próbą zbagatelizowania ostatniego mini krachu na giełdzie w lutym 2018 roku. Powodem tego załamania był zdaniem wielu analityków zaskakująco silny wzrost wynagrodzeń w USA. W rzeczywistości akcje mknęły jak rollercoster w dół, (przed czym zresztą ostrzegaliśmy²⁾Rynki na koniec 2017, Przegląd roku 2018.) gdyż Powell zastąpił Yellen na stanowisku. Również rynki krajów rozwijających się nie przynoszą w tym roku, pomimo zapewnień Powella, pozytywnych zaskoczeń dla inwestorów. Powodem jest silny dolar i rosnące rentowności amerykańskich obligacji obniżające atrakcyjność akcji krajów rozwijających się. Według zrzeszającego banki Institute of International Finance (IIF) wycofano z tych krajów w zeszły miesiącu 5,5 miliardów $. Przy tym temacie pomija się milczeniem, że w ten sposób inwestorzy pozycjonują się pod następny kryzys, w którym Fed nie będzie już tak chętny do ratowania upadłych banków, czy instytucji finansowych. Kiedy w 2008 największemu amerykańskiemu koncernowi ubezpieczeniowemu groził upadek, ówczesny szef Fed Bernanke wpompował w niego 80 miliardów dolarów amerykańskich podatników (tzw. bail out). Kiedy upadał bank Lehman Brothers amerykańscy dysydenci nie byli jeszcze tak skorzy do interwencji zastrzykiem gotówki, w przypadku AIG zaczęli zrzucać natychmiast ubezpieczycielowi pieniądze workami z helikoptera, gdyż w przeciwnym razie zawaliłby się cały rynek Credit Default Swaps (ubezpieczeń kredytów, których AIG posiadał ponad miarę), czego amerykański system finansowy by nie wytrzymał.

Podobna historia miała miejsce w przypadku Bank of America. Janet Yellen, następczyni Bernanke, kontynuowała jego politykę. Powell natomiast już w 2013 wystąpił z przemówieniem,³⁾Ending „Too big to Fail“, Jerome H. Powell, Board of Governors of the Federal Reserve System 2013-03-04.w którym opowiedział się przeciwko takim praktykom. Podkreślił w nim, że Fed nie posiada już, w związku z ustawą Dodd-Frank’a, kompetencji do ratowania z tarapatów banków i ubezpieczycieli. Ustawa ta, powstała w reakcji na kryzys finansowy z roku 2007, zmieniała istotnie prawo regulujące rynki finansowe, w tym poszerzała kompetencje rządowej agencji ubezpieczającej depozyty w bankach, kasy oszczędnościowe i holdingi FDIC (Federal Deposit Insurance Corporation). Problem tkwi w tym, że agencja ta dysponuje środkami w wysokości ok. 100 miliardów dolarów, podczas gdy cały kapitał krążący w amerykańskiej gospodarce szacowany jest na około 13,5 biliona dolarów! Depozyty zgromadzone w jednym z większych amerykańskich banków – JP Morgan – opiewają na 1,3 biliona dolarów. FDIC nie jest zatem w stanie uratować nawet jednego dużego amerykańskiego banku, gdyby zaszła taka potrzeba. Powell dobrze o tym wie i dlatego optuje za tzw. Bail-in’ami. W przypadku bail-in to wierzyciele banku ponoszą udział w pokryciu jego strat, jego restrukturyzacji lub likwidacji. Dokonuje się to poprzez wypłatę im części ich depozytów w formie akcji owych upadających banków. Trudno uwierzyć w to, że obecny przewodniczący Fed opowiada się za rozwiązaniem, które w przypadku następnego kryzysu finansowego pozbawi klientów banków ich depozytów, nieprawdaż? Proszę przypomnieć sobie kryzys na Cyprze sprzed kilku laty. W 2013 r. w ramach dofinansowania banków cypryjskich inwestorzy, którzy posiadali ponad 100 000 euro, otrzymali udziały w swoich upadających bankach cypryjskich, których wartość następnie spadła o 80%, większość klientów stanowili Rosjanie. Europejczycy ogłosili, że w Europie banki mają być ratowane przez wierzycieli a nie podatników. Włosi zostali zmuszeni do poręczenia za swoje banki, a nie rząd włoski, który nie mógł ratować nawet takich banków jak Banca Monte dei Paschi di Siena. Jednak władze włoskie odmówiły podjęcia takiej decyzji i w 2017 r. udzieliły pomocy swoim bankom. Jeśli przewodniczący Fed będzie nadal szukał rozwiązania, aby pozbawić klientów ich depozytów w czasie kolejnego nieuniknionego kryzysu finansowego, dojdzie do reakcji zwrotnej. Zwłaszcza wyższa klasa średnia ucierpi z powodu finansowej ingerencji w czasie kolejnego kryzysu. Wątpimy, czy Powell ma zdobędzie się na to, by machnąć ręką na Wells Fargo, Bank of America lub Citigroup. Przecież to właśnie bankierzy Wall Street dali Prezydentowi Trumpowi pieniądze w postaci kredytów na prowadzenie kampanii. Czy Trump powtórzy ruch Prezydenta Putina, który złamał władzę oligarchów i pozbył się Borysa Bierezowskiego, Władimira Gusińskiego i Michaiła Chodorkowskiego, którzy rządzili krajem za czasów Prezydenta Jelcyna? Czy amerykański prezydent przełamie wpływ elity bankowej w USA?