Następna wojna zagraża światu. Chińska technika rozwija się dynamicznie, podczas gdy Rosja jest bogata w zasoby naturalne. Stany Zjednoczone są nadal mocarstwem. Kto wygra, nie jest pewne. Przyszłe pole walki zweryfikuje militarne zdolności zwalczających się stron. Geopolityka i geostrategia zajmują się procesami społeczno-politycznymi, problemem bezpieczeństwa państw oraz ich politykę zagraniczną przez pryzmat położenie geograficznego. Jacek Bartosiak, adwokat, doktor nauk społecznych, autor książki “Pacyfik i Eurazja. O wojnie”, współzałożyciel Narodowego Centrum Studiów Strategicznych,jest polskim ekspertem w tej dziedzinie.

Jego opinie są warte omówienia, gdyż porusza on kluczowe problemy świata, przedstawia ponadczasowe reguły rządzące polityką, czerpie z historii, matki nauk, analizuje bieżącą sytuację polityczną i wyciąga wnioski na przyszłość. Jego punkt widzenia odbiega od tych prezentowanych w większości opracowań. Nawiązuje on do oryginalnej teorii z 1904r. brytyjskiego geografa i polityka Halforda Mackindera, która według Jacka Bartosiaka nie straciła nic z aktualności, mimo rozwoju techniki, która sprawiła, że świat się zawęził i pojawiło się w nim więcej napięć. Continue reading →

Prezydent Putin to istny hodowca koni trojańskich, a według zachodniej prasy umieszcza je na całym globie, niezależnie od tego, czy jest to Biały Dom, czy turecki przemysł zbrojeniowy.

Określenie “koń trojański” to jeden z symboli starożytności, ale okazuje się, że nie tylko. Czy ktoś nie lubi Rosji czy też darzy ją sympatią, powinien przyjrzeć się informacjom na temat tego wielkiego kraju, przedstawianym w Polsce. Gazeta Wyborcza zadaje pytanie, czy Turcja jest rosyjskim koniem trojańskim w NATO.

Pytanie wydaje się zasadne w kontekście ostatniego zbliżenia Ankary i Moskwy i zakupu rosyjskich systemów obrony rakietowej S-400 przez Turcję. Z kolei w portalu “na: Temat” można było przeczytać tytułowe pytanie: “Bułgaria: Koń trojański w Unii Europejskiej? oraz informację, że 49% Bułgarów nie akceptuje sankcji nałożonych na Rosję przez UE. Continue reading →

Co się stanie z Hiszpanią, jeśli Katalonia oderwie się od niej? W świetle reguł dotyczących regulacji długu publicznego opisanych przez traktat z Maastricht, oznaczać to będzie kolejny kryzys w strefie euro. Jeszcze większe fiskalne zagrożenie wynika z faktu, że już drugi rok Hiszpania utrzymuje wzrost gospodarczy na poziomie 3% PKB. Po kilku przegranych referendach przeprowadzonych w poprzednich latach, wydaje się że tym razem rząd Katalonii dopnie nareszcie swego. Jakie skutki będzie miało takie wydarzenie w świetle traktatu z Maastricht?

Proporcja długu publicznego do PKB

Traktat z Maastricht ogranicza poziom długu publicznego do 60% PKB. W 2007 proporcja ta w Hiszpanii wynosiła 39%, ale po kryzysie finansowym wzrosła do obecnych 99.4%. Oderwanie się Katalonii otwiera dwie możliwości:

• Katalonia zgadza się przejąć część długu Hiszpanii w ramach procesu rozwodowego, ponieważ korzystała z wydatków rządowych;

or

• Katalonia nie zgadza się przejąć żadnego długu Hiszpanii.

W pierwszym przypadku nic by się nie stało, jeśli tylko Katalonia przejęłaby hiszpański dług proporcjonalnie do jej udziału w hiszpańskim PKB, czyli jakieś 20%. A ponieważ hiszpanki dług publiczny wynosi obecnie tyle, ile hiszpański PKB, więc łatwo policzyć, ile by to było. Continue reading →

W The Economist pojawiła się seria artykułów, której autorzy utrzymują, że migracja jest korzystna dla światowej gospodarki. Profesor Bryan Caplan pisze, że siła robocza jest naszym największym bogactwem, a wartość uzależniona jest od położenia geograficznego. Gdyby granice były otwarte, umożliwiając swobodne przemieszczanie się ludzi, wówczas świat byłby o $78 bilionów bogatszy.Meksykańscy robotnicy mogą zarobić 150% więcej na Zachodzie. Niewykwalifikowani Nigeryjczycy zarabiają nawet 1,000% więcej w Niemczech niż w Afryce. Wartość niewykwalifikowanego pracownika jest na tyle większa w Europie, że Nigeryjczyk może zostać wynagrodzony 1000 razy szczodrzej w Niemczech, przyczyniając się o 1000 razy bardziej do wzrostu globalnego PKB. A ponieważ zachodnie społeczeństwa są daleko bardziej zaawansowane w rozwoju niż meksykańskie lub nigeryjskie, niewykwalifikowany pracownik jest bardziej wydajny w niemieckiej fabryce lub na amerykańskim gospodarstwie rolnym niż w Afryce. Przejazd taksówką w Berlinie kosztuje znacznie więcej, czyli ma znacznie większą wartość niż ten sam kurs w Lagos, choć ilość włożonej pracy tj. prowadzenie samochodu jest taka sama. Continue reading →

Już Arystoteles zauważył, że silna klasa średnia to warunek konieczny dla dobrze funkcjonującej demokracji: “Państwo opierające się na klasie średniej zachowuje bezpieczny dystans między dwiema skrajnościami, którymi są rządy bogatych bądź rządy biednych. Tam, gdzie klasa średnia jest liczna, tam rzadko kiedy dochodzi do podziału ogółu na zwalczające się fakcje.”Ludziom, których dochody pozwalają zaspokajać umiarkowane potrzeby „najłatwiej przychodzi podporządkowanie się rozsądnym zasadom”.Kiedy zatem mówimy o klasie średniej, mamy na myśli medianę społeczeństwa, a więc największą grupę pod względem dochodów. Poglądowo wygląda to tak, że jeśli w społeczności liczącej 2000 ludzi 500 zarabia 1000€, 1400 zarabia 2000€ zaś 100 zarabia 10 000€ miesięcznie, wówczas owe 1400 ludzi stanowi ”klasę średnią”. Continue reading →

Sytuacja w świecie każe się zastanawiać, czy i kiedy może dojść do globalnej konfrontacji zbrojnej między Chinami i Rosją z jednej strony, a Stanami Zjednoczonymi z drugiej. Amerykanie zaczęli realizować strategię offshore balancing. Zakłada ona, że odległe od USA mocarstwa w głównej mierze muszą same zadbać o bezpieczeństwo w regionie. Aktywność Chin, zarówno gospodarcza jak i militarna, jest bardzo duża. Poprzez koncepcję Belt and Road Chiny dążą do opanowania Eurazji i do dominacji nad całym światem. Trwa konflikt na Ukrainie, stosunki amerykańsko-rosyjskie są napięte.

Rosja czuje się osaczana przez NATO i zacieśnia współpracę z Chinami. Możemy mówić także o wojnie handlowej między USA i Rosją. Niemcy i Francja są w opozycji do administracji Trumpa i roli Stanów Zjednoczonych w Europie i świecie. Skuteczność NATO stoi pod znakiem zapytania.

Turcja-członek NATO właśnie kupiła rosyjski system obrony powietrznej S-400, podczas gdy Niemcy wstrzymały eksport uzbrojenia do Turcji, co by nie było członka NATO. Amerykanie nie chcą utracić swojej dominującej pozycji.

Atmosfera polityczna w Europie i na świecie “zagęszcza się”. Jeszcze jeden impuls, jeszcze jeden konflikt i może wybuchnąć wojna światowa. Zasadne jest więc przeanalizowanie sił głównych globalnych graczy: Chin, Rosji i USA. Continue reading →

Ileż to już razy w historii władza borykająca się z wewnętrznymi kłopotami uciekała się do militarnych awantur, by przy ich pomocy „zjednoczyć naród wokół flagi”? Nie inaczej postępują obecnie Stany Zjednoczone.

Pierwsze półrocze prezydentury Trumpa nacechowane było wzrostem napięć etnicznych spowodowanych faktem, że biali, którzy stanowili większość w amerykańskim społeczeństwie, powoli stają się mniejszością, przy czym wzrasta populacja Latynosów. Zmiana demograficzna przyjmowana jest entuzjastycznie przez Partię Demokratyczną a także przez korporacje, którzy afirmują każdą jednostkę, jeśli należy ona do którejś z mniejszości etnicznych, religijnych lub seksualnych. W praktyce oznacza to, że Czarni i Latynosi są z definicji „ciemiężeni”, Biali są „ciemiężcami”, zaś Azjaci jawią się jako „za dobrzy”, co usprawiedliwia ich negatywną dyskryminację przy przyjmowaniu na uczelnie wyższe.Nieuchronnie ataki na Białych wywołały ich reakcję w postaci marszów w ramach których demonstrują oni poczucie dumy z własnej tożsamości i odrębności, co można było obserwować w czasie ostatnich zajść w Charlottesville. Continue reading →