Czy Centralny Bank Japonii uratował amerykański rynek przed krachem?

Zawirowania na rynkach finansowych nie były dobrą wiadomością dla nowo wybranego prezydenta Donalda Trumpa. Cena 10 letnich obligacji skarbowych USA odnotowała w ciągu 2 tygodni największy wzrost od roku 2009. Załamanie na rynku obligacji nastąpiło wraz z 10% przeceną jena.

Media prezentowały zapaść na rynku obligacji jako dobrą wiadomość. Inwestorzy oczekiwali, że po wyborze Trumpa na prezydenta w jakiś cudowny sposób gospodarka zacznie rozkwitać, a inflacja wzrośnie. Ci sami analitycy, którzy jeszcze 2 tygodnie temu przepowiadali, że w świecie finansów nastąpi krach, jeśli Donald Trump wygra wybory, teraz przekonują, że jego plan zwiększenia wydatków i obniżenia podatków przyciągnie kapitał.

Może tu chodzić nawet o sumę biliona dolarów, którą Trump obiecał na rozwój infrastruktury, jednak obniżka podatków dla lepiej zarabiających Amerykanów nie będzie oznaczała niczego innego ja tylko zwiększanie długu publicznego.¹⁾What the Rich Are Doing Now to Reap Trump’s Tax Bonanza, Bloomberg 2016-11-14

Teraz, kiedy stopy procentowe pójdą w górę, konsumenci, przedsiębiorstwa i rząd będą musiały płacić więcej, żeby spłacić swoje długi. Będą musiały płacić wyższe odsetki nie zwiększając produktywności, zwalniać więcej pracowników, albo zwiększać wydatki na konsumpcję. Wyprzedaż na rynku amerykańskich obligacji to sygnał ostrzegawczy, źle wróżący amerykańskiej gospodarce.

Podwyżka stóp procentowych źle wpłynie na:

Kredyty hipoteczne

Wraz z ceną obligacji wzrósł też koszt kredytów hipotecznych, a ich oprocentowanie jest najwyższe od lipca 2005 roku. Przeciętne oprocentowanie tychże kredytów wzrosło w ciągu zaledwie paru dni o 0,5% i spowodowało wzrost kosztów kredytu hipotecznego dla konsumenta o 14%.²⁾Mortgage rates move higher for Friday, Bankrate 2016-11-18

Verbraucherkredite

Kredyty konsumenckie

Podwyżka stóp procentowych źle wpłynie również na zadłużenie z tytułu kart kredytowych i pożyczek na zakup samochodu. W przypadku tych ostatnich większy wpływ może mieć decyzja FED’u (Amerykańskiego Banku Centralnego) o podwyżce stóp, gdyż bardziej dotyczą ich zmiany krótkoterminowych stóp procentowych. Wobec niewielkiego zainteresowania konsumentów sprzedaż samochodów zaczęła się zmniejszać jeszcze przed wyborami i spadła, jak podaje Reuters, mimo obniżek cen o 6%.³⁾U.S. Consumers Are Increasingly Defaulting on Loans Made Online , Bloomberg 2016-11-15⁴⁾Average Credit Card Debt in America: 2016 Facts & Figures, Value Penguin 2016-08-30 ⁵⁾What Surging Interest Rates Mean for Your Credit Cards, Auto, Student and Home Equity Loans, The Wall Street 2016-11-15

Bundesschuld

Dług federalny

Zadłużenie federalne przekracza obecnie 100% PKB. Każdy punkt procentowy podwyższa deficyt, a rząd USA nie wydaje przy tym więcej na wsparcie swojej gospodarki.⁶⁾National debt of the United States, Wikipedia

Zadłużenie lokalne

Amerykański dług publiczny nie jest ograniczony długiem federalnym. Rządy poszczególnych stanów również są zadłużone i w ostatnim tygodniu inwestorzy zaczęli pozbywać się ich papierów dłużnych. W 2011 analitycy ostrzegali, że spośród 3 bilionów dolarów długu lokalnego wkrótce wiele setek milionów będzie musiało zostać szybko spłacone.⁷⁾The Worst Prediction of 2011, Wallstreet Daily 2011-12-23⁸⁾Muni Bond Week in Review: Yields Jump Like Crazy, ABC-news 2016-11-10

Spółki

Wyprzedaż na rynku obligacji zaszkodzi również amerykańskim spółkom. Od kryzysu finansowego w 2008 spółki zaczęły w szybkim tempie zwiększać swoje zadłużenie tak, że obecnie przekracza ono stan z roku 2009. Cytując Bloomberga: „W ostatnich tygodniach dużo się mówiło o tym, czy USA, a wraz z nimi cały świat pogrąży się w recesji. Przyczyną tych obaw jest szalone, jeszcze nigdy nieobserwowane zadłużenie amerykańskich firm na rynku obligacji korporacyjnych, wynoszące obecnie 29 bilionów dolarów.” Wyższe stopy procentowe będą oznaczać dla tych spółek wzrost kosztów bez możliwości zwiększania produkcji, czy zatrudniania nowych pracowników.

Wyprzedaż na rynku obligacji jest ciosem w plecy dla wyboru Donalda Trumpa na prezydenta i może sparaliżować jego plan uczynienia Ameryki wielką. Nikogo by nie zaskoczyło, gdyby Chińczycy zaczęli pozbywać się amerykańskich obligacji, co byłoby dla niego kolejnym sygnałem ostrzegawczym. W czasie swojej kampanii Trump okazywał swoje negatywne nastawienie do Chin i jego przywódców, co dobitnie wyraził słowami: „Pierwszego dnia, kiedy Trump przejmie administrację, ogłosi Chiny manipulatorem walutowym. Ta deklaracja rozpocznie całą serię działań mających na celu wyrównanie ceł, co ochroni amerykańskich przedsiębiorców i amerykańskie miejsca pracy.⁹⁾Trump: Currency manipulation ‘the worst of China’s sins’, The Hill 2015-11-10

Cokolwiek kryje się za wyprzedażą amerykańskich obligacji z zeszłego tygodnia, jasne jest, że USA są zdane na łaskę swoich wierzycieli: Japonii i Chin. Wyprzedaż ta musiała wywołać niezłą panikę w Trump Tower. Gdy Chiny postrzegane są jak potencjalny przeciwnik USA, Japonia jest postrzegana raczej jako ich wasal. Dlatego chyba nikomu nie wyda się zaskakująca tytułowa teza, że to Japończycy pospieszyli na ratunek amerykańskim obligacjom.

Shinzo Abe, premier Japonii, był pierwszą głową Państwa, która mogła złożyć wizytę świeżo wybranemu prezydentowi Trumpowi. W spotkaniu uczestniczyła córka Trumpa, Ivanka oraz jej małżonek Jared Kushner, choć nie figurują wśród pracowników Białego Domu. Oczywisty sygnał, że spotkanie odbywało się pod presją wydarzeń.¹⁰⁾Ivanka isn’t the only reason these photos of Trump meeting Abe are problematic, Quartz 2016-11-19W dniu wizyty Abe u Trumpa Centralny Bank Japonii (BoJ) wystąpił z nieoczekiwaną ofertą skupu nieograniczonej ilości obligacji japońskich o stałym oprocentowaniu.¹¹⁾Bank of Japan unveils surprise bond-buying plan, Market Watch 2016-11-17

Japońscy inwestorzy instytucjonalni mogli dzięki temu zacząć wymieniać swoje japońskie obligacje na amerykańskie i sprzyjać większemu popytowi na te drugie, co zapobiegło totalnemu załamaniu się ich rynku. W rezultacie tych działań jen stracił prawie 10% na wartości, ponieważ inwestorzy wymieniali w BoJ swoje obligacje na jeny, te zaś wymieniali na dolary, które przeznaczali na zakup amerykańskich obligacji skarbowych. W ten sposób BoJ, skupując nieograniczoną ilość japońskich obligacji zapobiegł załamaniu się rynku obligacji amerykańskich.

Działania BoJ uratowały rynek obligacji USA bez interwencji FED. W tym samym momencie Janet Yellen, przewodnicząca FED, oświadczała, że wszystko jest w porządku i zapowiadała możliwość podwyżki stóp procentowych. Resztę pracy wykonały media interpretując podwyżkę stóp procentowych jako dobry znak dla amerykańskiej gospodarki.