Upadek Ukrainy jest nieuchronny

Minęły dwa lata od odsunięcia Janukowycza od władzy i, jak się okazuje, władzę przejął kolejny klan bezwzględnych oligarchów. Nie powinno zatem dziwić, że Ukrainę czeka nowa fala przemocy i chaosu. Oligarchowie zwalczają się wzajemnie, Międzynarodowy Fundusz Walutowy wycofuje się z kraju, urzędnicy wydają ustawy i rozporządzenia tylko po to, by w kilka dni później inni urzędnicy unieważniali je, zaś europejskie przedsiębiorstwa uciekają z kraju, doświadczywszy fizycznego i finansowego nękania ze strony władzy, która rzekomo opowiada się za polityką pro-europejską.

Od samego początku było jasne, że popierana przez USA i NATO zmiana władzy była skazana na niepowodzenie. Na swojej stronie internetowej premier Arsenij Jaceniuk nie czynił z tego tajemnicy, że NATO oraz fundacja Wiktora Pinczuka są jego zasadniczymi partnerami. Wiktor Pinczuk jest łącznikiem między trzymającymi władzę skorumpowanymi ukraińskimi oligarchami a zachodnią elitą. W 2005 BBC przedstawiała go jako uosobienie ukraińskiej kleptokracji: „Największa ukraińska huta została zakupiona przez Mittal Steel za 4.8 miliarda dolarów (2.7 miliarda funtów) po uprzednim unieważnieniu poprzedniej sprzedaży na skutek rzekomej korupcji. Przedsiębiorstwo Kryworiżstal sprzedano początkowo Wiktorowi Pinczukowi, zięciowi byłego prezydenta Leonida Kuczmy, za 800 milionów. To był jeden z tych skandali, który zapoczątkował pomarańczową rewolucję i wyniósł Wiktora Juszczenkę na stanowisko prezydenta.¹⁾Mittal wins Ukraine steel auction Source BBC 2005-10-24

Bezpośrednio po zmianie władzy przywódcy europejscy rozumieli, że sytuacja na Ukrainie wymyka się spod kontroli, co poświadcza upubliczniona poufna rozmowa telefoniczna między Paetem, ministrem spraw zagranicznych Estonii, a Catherine Ashton, wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Oboje rozmówcy byli zdania, że manifestanci na Majdanie nie mieli zaufania do polityków, którzy tworzyli nową koalicję. Estoński minister powiedział, że „ludzie coraz bardziej zdają sobie sprawę, że za snajperami stał nie Janukowycz, ale któryś z członków nowej koalicji.”²⁾Breaking Estonian Foreign Minister Urmas Paet and Catherine Ashton discuss Ukraine over the phone Source YouTube 2014 Z wymiany zdań wynikało, że obydwoje rozmówcy zdają sobie sprawę, że wbrew temu, co głoszą oficjalne komunikaty płynące z Brukseli, Europa nie ma pomysłu na Ukrainę, a jej nowych przywódców nie obdarza zaufaniem.

Piątym prezydentem Ukrainy został oligarcha Petro Poroszenko. Zanim do tego doszło, tak jak jego poprzednicy, zgromadził olbrzymi majątek osobisty, łącząc politykę z biznesem w imieniu ludności Ukrainy. Karierę zaczynał za złej sławy prezydenta Leonida Kuczmy i służył jako minister za czasów prezydenta Wiktora Janukowycza. Trudno sobie wyobrazić bardziej pogmatwany życiorys dla prezydenta kraju, który chce się zreformować i pozbyć korupcji.

W 2014 Brian Bonner, redaktor naczelny Kyiv Post, pisał: „Zlecenie śledztwa w sprawie Leonida Kuczmy (dotyczącej zabicia dziennikarza) jest papierkiem lakmusowym tego, czy Poroszenko przedkłada interesy kraju nad własnymi.”³⁾Brian Bonner: Allowing prosecution of Kuchma is acid test for whether Poroshenko will put national interests above his own Source Kyiv Post 2014-04-27 Prośba do prezydenta o „zabicie” swego byłego kolegi i kumpla, byłego prezydenta Kuczmy oraz teścia potężnego Wiktora Pinczuka, to dramatyczny apel redaktora głównego mający na celu wymuszenie na ukraińskim prezydencie pokazania, po której jest stronie. Szybka była odpowiedź Poroszenki: nagrodził Kuczmę najważniejszym stanowiskiem w delegacji posłanej na mińskie rozmowy.

W kilka miesięcy po zmianie władzy dziennikarka śledcza Tetiana Czernowoł, która przewodniczyła komisji antykorupcyjnej, zrezygnowała z funkcji, uznając, że jej czas spędzony w rządzie był „zmarnowany”, ponieważ nie było woli politycznej, by korupcji wydać „otwartą wojnę” ⁴⁾Ukrainians See Election Reviving Lost Ardor for Change Source Bloomberg 2014-08-21.

W ciągu dwóch następnych lat, pogłoski o pleniącej się korupcji nie ustawały. Dla Poroszenki i zaprzyjaźnionych z nim oligarchów zagrożeniem nie jest Putin ani separatyści na wschodzie, ale pro-ukraińska milicja, która została włączona w szeregi ukraińskiego wojska tylko na papierze. Milicja ta uważa popieranych przez Zachód oligarchów za drugie co do wagi zagrożenie dla Ukraińców. I my sądzimy, że oligarchowie są zasadniczą przyczyną zepsucia, które toczy władze.

Tymczasem brukselskie elity usiłują przedstawić przejęcie władzy na Ukrainie z 2014 roku oraz następujący po nim traktat stowarzyszeniowy jako pomoc w przezwyciężaniu ukraińskiej korupcji w polityce.

W odezwie do obywateli rząd holenderski napisał: “Współpraca daje Ukrainie szansę na lepszą przyszłość. Państwo to chce stać się prawdziwą demokracją, bez korupcji, z zamożnym społeczeństwem. Traktat stowarzyszeniowy z Unią jest fundamentem dla reform w kraju.” ⁵⁾Q&A Association Treaty Source RTL 2016-02-18

Być może taka jest intencja wielu naiwnych europejskich polityków, lecz nie jest to intencją ukraińskiej elity, która, pod rządami Poroszenki, umacnia swą władzę. Szwajcarska spółka Swissport, wiodąca lotnicza spółka usługowa, oraz jej francuscy inwestorzy przekonali się o tym na własnej skórze.

W 2012 “theloadstar”, brytyjska strona logistyczna, pisała: „Swissport, szwajcarska firma usług naziemnych, może stracić jakieś 8 milionów dolarów środków własnych na Ukrainie; inni zagraniczni inwestorzy będą unikać tego kraju, ponieważ spółka ta została siłą pozbawiona większości udziałów w Swissport Ukraine.”

W wyniku najścia na przedsiębiorstwo, co jest coraz bardziej rozpowszechnionym zjawiskiem w kraju, mające trzydziestoprocentowy udział w Swissport Ukraine, Ukraine International Airlines (UIA), twierdził, że Swissport International (SPI) pogwałcił prawa mniejszości, co zostało określone jako „bezpodstawne oskarżenie”. W czasie odbywających się doraźnych postępowań sądowych sędziowie zmieniali się dwa razy, w ostatniej chwili, przed przesłuchaniami. ⁶⁾Swissport faces ejection from Ukraine following ‘corporate raid’ Source The Loadstar 2012-11-12

Za prezydentury Wiktora Janukowycza Ihor Kołomojski (sprzymierzeniec Poroszenki) usiłował pozbawić Swissport jego aktywów. Uczynił to poprzez wymuszenie na spółce sprzedaży wielomilionowych udziałów za 400.000 dolarów, posługując się w tym celu skorumpowaną ukraińską administracją i aparatem sądowniczym. Trudno obwiniać spółkę, że uwierzyła, iż w 2014 jej problem został rozwiązany. Waszyngtońscy i brukselscy dyplomaci przedstawiali nowy rząd kijowski jako narzędzie do skutecznego zwalczania przejętej w spadku po poprzednikach korupcji. W roku 2014 wydawało się, że Swissport jest na drodze do zwycięstwa nad niesprawiedliwością. Jednak w końcu tegoż roku sąd najwyższy na Ukrainie orzekł, że spółka musi sprzedać wielomilionową inwestycję Ihorowi Kołomojskiemu za 400 000 dolarów. Spółka ujawniła, że nigdy nie otrzymała owych pieniędzy od Kołomojskiego.

Ihor Kołomojski jest tym oligarchą, którego prezydent Poroszenko ustanowił gubernatorem Dniepropietrowska. To, że Kołomojski cieszył się pełną ochroną ze strony prezydenta, stało się oczywiste wtedy, gdy się okazało, że nie był ścigany sądownie za to, że urządził zbrojne najście na państwowe przedsiębiorstwo rafineryjne UkrTransNafta. By zaoszczędzić prezydentowi zakłopotania, Kołomojski podał się do dymisji.

Ihor Kołomojski jest założycielem Europejskiego Parlamentu Żydowskiego z siedzibą w Brukseli, przy pomocy którego rozciąga on i tam swoje wpływy. Złowróżbny znak, że ukraińskie polityczne zepsucie rozlewa się na Unię Europejską.

Najście na Swissport i jego siłowe wyparcie z Ukrainy wprawiło w zakłopotanie tych, którzy starali się podtrzymywać złudzenia, że Ukraina przechodzi rzeczywisty proces demokratyzacji, wolny od korupcji.

Trudno zatem mówić o zaskoczeniu, gdy po publikacji, która ukazała się w The Kyiv Post i po usunięciu się Swissport z Ukrainy ⁷⁾Swissport exits nation after losing legal war Source Kyiv Post 2015-01-23 Aivaras Abromavičius, minister rozwoju gospodarczego i handlu w rządzie Arsenija Jaceniuka, jeden z głównych sprzymierzeńców Waszyngtonu, podał się do dymisji. ⁸⁾Economic minister’s resignation plunges Ukraine into new crisis Source The Guardian 2016-02-04

Po Abromavičiusie ze stanowiska zrezygnował zastępca prokuratora generalnego, podając jako powód niedającą się opanować korupcję. Dnia 15 lutego zastępca prokuratora generalnego Witalij Kaśko napisał w liście uzasadniającym rezygnację, że: „…moja decyzja została podyktowana faktem, iż obecne kierownictwo urzędu prokuratury generalnej zamieniło go na dobre w organ, w którym korupcja nie tylko się rozwija, ale jest także tuszowana. Wszelkie próby zmierzające do zmiany tego stanu rzeczy w urzędzie prokuratorskim są z miejsca i przykładnie udaremniane.

Bezprawie, nie prawo, jest tu zasadą działania…” ⁹⁾Vitaliy Kasko: ‘Lawlessness, not the law, rules here’ Source Kyiv Post 2016-02-15

Dzień później ustąpić musiał Wiktor Szokin, który według analityków politycznych jest sojusznikiem prezydenta Poroszenki. Wiktor Szokin zgodził się podać do dymisji, gdy prezydent Poroszenko poprosił go o złożenie urzędu; zachodni przywódcy oraz ukraińscy politycy zorientowani na reformy już od dawna o to zabiegali. ¹⁰⁾Ukraine’s Prosecutor General resigns Source Ukraine Today 2016-02-16

Tymczasem Ukraina znajduje się w patowym położeniu między dwoma najpotężniejszymi jej politykami: oto premier Arsenij Jaceniuk nie posłuchał się prezydenckiego wezwania do rezygnacji i zdołał parlamentarnie odrzucić votum nieufności. ¹¹⁾Ukraine crisis: Poroshenko asks PM Yatsenyuk to resign Source BBC 2016-02-16

Obecny chaos w Kijowie nie ułatwia Międzynarodowemu Funduszowi Walutowemu finansowania Ukrainy. ¹²⁾Ukraine’s huge bailout is at risk Source CNN 2016-02-10 Pochodzący z Brazylii dyrektor funduszu już w 2014 nalegał na to, by nie naciągać reguł dla Ukrainy. ¹³⁾Brazil’s IMF Director Urges Lender Not to Bend Rules for Ukraine Source Bloomberg 2014-03-07 Dwukrotnie wcześniej Ukraina nie spełniła wymagań Funduszu. W Kijowie daje się obecnie wyczuć pewien popłoch, dlatego też przywódcy ukraińscy zaczynają wydawać przeciwstawne rozporządzenia. Zakaz wymiany pieniędzy wydany przez dyrektora banku centralnego został natychmiast zniesiony przez premiera Jaceniuka. ¹⁴⁾Ukraine central bank abruptly reverses currency trading ban Source Reuters 2016-02-25

Położenie, w którym znajduje się ludność, gwałtownie się pogarsza z powodu szybkiej dewaluacji ukraińskiej waluty oraz zwyżkowaniu stopy zwrotu obligacji. Spółki zaczynają rozumieć, że inwestycje bezpośrednie mogą zniknąć z dnia na dzień, jeśli spółka doświadczy najścia i będzie musiała się usunąć z kraju. Manifestanci zajmują kijowskie hotele i powracają na Majdan ¹⁵⁾‘Right-Wing’ Protest: Partial hotel takeover and tents in the middle of Ukraine’s capital Source Ukraine Today 2016-02-21, by domagać się rezygnacji tych, którzy doszli do władzy przy pomocy Waszyngtonu i Brukseli. Jaceniuk staje się obecnie obciążeniem na koncie swych natowskich partnerów.

Jest tylko kwestią czasu, kiedy ukraińska milicja narodowa przejmie władzę, co skończy się rozpadem państwa. Poroszenko może odwlec ostateczny werdykt ludności, podsycając wojnę na wschodzie, ale koniec końców i on doczeka sądnego dnia.