Czy Francja wybierze sobie kolejnego Hollande’a?

Rok 2016 był rokiem buntu. Referendum w Holandii i Wielkiej Brytanii, wybory w Ameryce oraz referendum we Włoszech zakończyły się poniżającymi porażkami dla korporacji, finansowych elit i rządzących polityków. Jedynie Austria zdaje się jeszcze wierzyć w realizację dotychczasowych projektów, ale nawet tam malkontenci dali o sobie znać. W roku 2017 elity będą musiały dokonać zmian w strategii.

Wszędzie ugrupowania polityczne głównego nurtu przeżywają wstrząsy, zmagając się albo z partiami, albo z własnymi członkami, którzy rzucają wyzwanie establishmentowi. We Francji, w obliczu nadchodzących wyborów, rozpadu Partii Socjalistycznej po katastrofalnej kadencji Francoisa Hollande’a, a także wyeliminowaniu już w prawyborach Sarkozy’ego i Juppe’a, konieczna okazała się zmiana strategii. By powstrzymać zagrażające rządzącym parcie mas do udziału w polityce (zwane populizmem), które nie mają już więcej ochoty służyć interesom elit, wypromowano postać Emmanuela Macrona.

Jest to były minister gospodarki za czasów wspomnianej prezydentury Hollande’a, który zawczasu ustąpił z zajmowanego stanowiska, by nie być kojarzonym z porażkami swego zwierzchnika. Jego kampania polityczna wygląda jakby została zbudowana na zasadach, którymi kieruje się pijarowska agencja. Przede wszystkim dystansuje się on od rozpadających się układów politycznych i twierdzi, że nie jest „ani lewicowy, ani prawicowy”.¹⁾Can Emmanuel Macron win the French election?, theguardian.com 3.02.2017.

To nie powinno nikogo zmylić. Główne partie nie różnią się w żadnych zasadniczych kwestiach, czy to będzie strefa euro, interwencjonistyczna polityka zagraniczna, imigracja, czy polityka oszczędnościowa, dlatego wyborcy szukają rozwiązań gdzie indziej. Podział na lewicę i prawicę zatracił znaczenie, jako że działacze obu politycznych nurtów zostali kupieni przez coś, co marksiści nazwaliby „kapitałem”, czyli inwestorów instytucjonalnych, wielkie banki i instytucje finansowe. Właśnie z takiego środowiska wywodzi się Macron (były bankier inwestycyjny Rotschilda, jednego z najbardziej ekskluzywnych finansowych klubów świata zachodniego) i choć mówi on o sobie, że jest outsiderem, to tak naprawdę jest insiderem finansowej elity, która wkupiła się do polityki i doprowadziła świat do obecnego, katastrofalnego stanu.

Zaproponowane przez niego rozwiązania, jak zobaczymy później, pochodzą w dużej mierze z tych samych podręczników neoliberalnej ekonomii, której przykazania zostały już wcielone w życie. Kwestie, które ludzi najbardziej obchodzą, czyli wspólna waluta, układy handlowe czy imigracja, zostały przemilczane.

Macron został okrzyknięty francuskim Clintonem²⁾Emmanuel Macron finds new space in the centre of French politics, economist.com 26.01.2017.oraz Blairem.³⁾France Presidential Election: Who Is ‘French Tony Blair’ Emmanuel Macron?, europe.newsweek.com 08.11.2016.Dziedzictwo wspomnianych polityków poddawane jest krytyce, gdyż ich działania doprowadziły do skurczenia się klasy średniej w Wielkiej Brytanii i USA. Młody wiek, udawany wizerunek outsidera, chwytliwe hasło (En Marche! – W ruchu!) oraz przychylność⁴⁾Emmanuel Macron: France’s political prince eyeing the Elysée, theguardian.com 10.04.2016; It is Emmanuel Macron, not Marine Le Pen, who will come to be known as France’s answer to Donald Trump, independent.co.uk 24.01.2017; Emmanuel Macron’s rise electrifies French election race, ft.com.mediów głównego nurtu to te same czynniki, które osiem lat temu doprowadziły do prezydentury Baracka Obamę. Ten, mimo dwóch kadencji, nie spełnił obietnicy „zmian” dla niższych klas, więc, zawiedzione, zwróciły się one ku Donaldowi Trumpowi. Niemniej jednak przepis pijarowy jest prosty: jeśli główne partie nie służą już elitom do rządzenia masami a, przeciwnie, stają się obciążeniem, wówczas czyni się z nich kozły ofiarne, a nowy kandydat, wywodzący się z szeregów tych samych elit, przedstawiany jest jako mesjasz zmiany.

Kto stoi za Macronem?

Macron najprawdopodobniej może liczyć na wsparcie francuskiego biznesu: Henry’ego Hermanda (nieruchomości), Claude’a Bebeara (gigant ubezpieczeniowy AXA), Xaviera Niela (Illiad, telecom), Marca Simonciniego (portal randkowy Meetic), Christiana Dagnata (bank BNP Paribas) i wreszcie Jacquesa Attaliego,⁵⁾Qui soutient Emmanuel Macron ?, franceinter.fr 16.11.2016.politycznie zaangażowanego finansisty, pod którego programem mógłby się podpisać sam George Soros, kolejny taki politycznie aktywny finansista, tyle że zza oceanu, którego fanem jest Attali.⁶⁾George Soros une personne formidable pour Attali, youtube.com 16.07.2015.

Związki z finansjerą i mediami głównego nurtu uosabiają szczególnie takie postacie jak Bernard Mourad, niegdyś związany z Morgan Stanley, oraz Patrick Drahi z medialnego giganta Altice.⁷⁾lemonde.fr 04-10-2016.

Warto przypomnieć, że Macron jeszcze jako członek rządu Hollande’a, obraził francuską klasę robotniczą nazywając ją „analfabetami”⁸⁾French leader calls factory workers ‘illiterate’, thelocal.fr 17.09.2014.i szydził z bezrobotnych,⁹⁾The best way to afford a suit is to get a job, france24.com 31.05.2016.umacniając swój wizerunek kandydata elit i demonstrując ich pogardę wobec klas niższych.

Program Machiavellego?

Macron zetknął się z polityką już na studiach: pracę magisterską pisał na temat włoskiego politologa Machiavellego, który stał się jego przewodnikiem w karierze politycznej.¹⁰⁾Emmanuel Macron, Face of France’s New Socialism, nytimes.com 6.10.2014.

Obietnice obietnicami, ale program polityczny Macrona nie narusza istniejącego status quo, do którego należą euro jako unijna waluta, międzynarodowe traktaty handlowe, NATO i otwarte granice. Jedyną istotną zmianą obejmującą strukturę wspólnej waluty jest stworzenie „budżetu strefy euro”, choć pomysł ten nie jest popularny w Niemczech.¹¹⁾French Hopeful Macron: Euro Zone Needs Own Budget, global.handelsblatt.com 10.01.2017.

By zachęcić bezrobotnych do zatrudniania się na niepełny etat, obiecuje się im dodatek do płacy minimalnej równy 100 euro. Jest to pomysł prezydenta Obamy, który jednak nie zdołał ugłaskać amerykańskich malkontentów.

Zamożnym z kolei obiecuje się likwidację podatku od udziałów w przedsiębiorstwach, a także utrzymanie braku opodatkowania pierwszego domu i dzieł sztuki. Będą więc oni mogli pomnażać swoje bogactwo bez wkładania w to większego wysiłku.

Opodatkowanie dochodu ma zostać obniżone poprzez likwidację obowiązkowych składek płaconych przez pracodawców na ubezpieczenie zdrowotne i na bezrobotnych. 35-godzinny tydzień pracy ma zostać zreformowany tak, by młodzi mogli pracować więcej, a seniorzy mniej, podczas gdy wiek emerytalny ma osiągnąć 67 lat.¹²⁾Présidentielle 2017: le programme d’Emmanuel Macron, directmatin.fr 14.02.2017.

Wreszcie, po zeszłorocznych protestach policji przeciwko nadmiarowi pracy i niemożności samoobrony przed atakami w imigranckich gettach,¹³⁾French police stage fifth night of protest, Hollande pledges meeting, reuters.com 21.10.2016.Macron chce stworzyć dodatkowe 10 tysięcy miejsc pracy dla stróżów prawa.¹⁴⁾Présidentielle 2017: le programme d’Emmanuel Macron, directmatin.fr 14.02.2017.Co do usprawnienia samej działalności sil porządkowych nie zajmuje stanowiska.

Część zaproponowanych rozwiązań mogłaby okazać się ważnymi bodźcami dla rozkręcenia gospodarki, część jednak pochodzi wprost z podręcznika neoliberałów i niejednokrotnie okazywała się zawodna, toteż i obecnie nie wydaje się, by mogła ona zmienić niepożądany kierunek, w którym podąża Francja. Rząd Macrona musiałby się liczyć z zasadami obowiązującymi w strefie euro, która w obecnej konfiguracji faworyzuje Niemcy, a także z protekcjonizmem Trumpa i wojną walutową prowadzoną przeciwko euro. Wszystko to wpływałoby niekorzystnie na francuską gospodarkę i pogłębiałoby niezadowolenie Francuzów.