Kiedy wszyscy przepojeni są pesymizmem, to wtedy akcje idą w górę. Tak należałoby sformułować jedną z reguł rządzących rynkami, której to potwierdzenie przyniósł dzień 9 listopada 2016. Gdybyśmy zapytali się wtedy któregoś z graczy na rynku: „ Czy Trump wygra?”, to odpowiedź brzmiałaby najpewniej: „Boże uchowaj! Jeszcze jeden czarny łabędź po Brexicie? Wysoce nieprawdopodobne!” Stąd prawdopodobnie dramatyczny spadek kontraktów terminowych na główne indeksy amerykańskie w nocy z 8 na 9 listopada. Przekornie – obecnie, pod koniec 2016 indeksy te znów biją swoje historyczne rekordy.
Akcjami nie handlują bowiem tylko algorytmy HFT, lecz również i ludzie, którzy często dają się ponieść emocjom. 9 listopada S&P 500 zamknął się o 38 punktów powyżej porannego dołka.1)Google Finance.
Rynki zrozumiały bowiem, że wygrana Trumpa przyniesie ze sobą wiele korzyści dla wielu sektorów amerykańskiej gospodarki, a w szczególności dla banków. Republikanie stojący za Trumpem chcą je bowiem uwolnić od wielu surowych regulacji, które zostały wprowadzone po kryzysie finansowym w 2008 roku. Art Cashin, znany amerykański trader słusznie zauważył, że za jedną trzecią wzrostu Dow Jones po wyborze Trumpa na prezydenta odpowiada wzrost kursu akcji Goldman Sachs.2)Goldman Sachs is responsible for a massive chunk of the ‘Trump rally’ (GS), Markets Insider 2016-12-09.
Wysoce niepokojący fakt, jeśli taka ma być szerokość rynku podczas ewentualnej kontynuacji rajdu na amerykańskich rynkach w 2017.
FED zresztą też dorzucił po paru tygodniach drwa do pieca, podnosząc stopy procentowe o 25 punktów bazowych pierwszy raz od roku i po raz drugi od kryzysu finansowego z 2008. Wyższe stopy procentowe oznaczają przecież wyższe zyski dla banków.
Utrzymujące się wzrosty kursów akcji nie ograniczają się oczywiście do banków – rosną między innymi ceny akcji spółek zarządzających prywatnymi więzieniami (np. CoreCivic), gdyż Trump wielokrotnie podkreślał, że przywróci w kraju prawo i porządek. Sygnałem ostrzegawczym przed tym, jak bardzo cały ten rajd na rynkach zależny jest od wypowiedzi tylko jednego człowieka, jest zachowanie kursów akcji spółek z sektora biotechnologicznego. Hillary Clinton wielokrotnie krytykowała je podczas swojej kampanii za ich politykę cenową. Tak więc 9 listopada indeks IBB (Nasdaq Biotech Index) skoczył gwałtownie w górę do 293 punktów, by teraz pod koniec roku, kiedy to Trump coraz częściej opowiada się w mediach za obniżeniem cen lekarstw spaść ponownie do 275 punktów.
O tym, że rynek akcji w USA znajduje się prawdopodobnie blisko punktu zwrotnego, świadczy również Shiller PE Index (aktualny kurs akcji podzielony przez uśrednione zyski spółek z ostatnich 10 lat), który wyraźnie oscyluje powyżej średniej historycznej.
[Source: Shiller PE Ratio.]
Rynek jest zatem wykupiony – skąd zatem ten optymizm w Stanach?
Czerwona lampka zapala się też na rynku obligacji. W przeciągu 5 dniu od wygranej Trumpa rentowności amerykańskich, europejskich i japońskich obligacji wzrosły o kilkanaście procent.3)Hat die japanische Zentralbank den amerikanischen Staatsanleihenmarkt gerettet? Gefira.
Obawy inwestorów podyktowane były zapowiedzią Trumpa, że wpompuje on miliardy w infrastrukturę i obniży podatki, co pociągnie za sobą wzrost inflacji i uczyni amerykańskie obligacje mniej atrakcyjnymi. Wyprzedaż obligacji rozlała się również na kraje rozwijające się (Emerging Markets), dla których antyglobalistyczna retoryka Trumpa, gdyby miała stać się rzeczywistością, oznaczałaby również problemy w realnej gospodarce (wycofanie się z umowy TTP, antydumpingowe cła wobec Chin, itp.).
To, że rentowności amerykańskich rosną nie jest jednak tylko prostą pochodną nowej sytuacji politycznej w USA. Obserwatorzy rynku papierów dłużnych, zauważyli że ów wzrost rentowności rozpoczął się już we wrześniu, kiedy to pojawiły się pogłoski o tym, że zarówno ECB jak i BoJ mogą rozpocząć ograniczanie swoich programów skupu aktywów.
[Source: CNBC.]
I choć wspomniane banki centralne nie ograniczyły podczas swoich grudniowych posiedzeń luźnej polityki monetarnej,4)Japans Notenbank hält an lockerem geldpolitischen Kurs fest, Neue Zürcher Zeitung 2016-12-20.a ECB nawet jeszcze bardziej ją poluzowała,5)Draghi will bis Dezember 2017 Anleihen kaufen, Handelsblatt 2017-12-08.rentowności amerykańskich obligacji nadal biją rekordy.
Również i indeks dolara jest najwyżej od 2012 roku.6)US Dollar Index Overview, Investigating.com.
Czy oznacza to, że inwestorzy z zaufaniem patrzą w przyszłość i szampańskie humory utrzymają się na rynkach również w 2017? Wręcz przeciwnie: zbyt mocny dolar niesie ze sobą problemy. W latach 2002-2014 był on znacznie słabszy, a więc firmy spoza USA zaciągały w nim masowo kredyty. Od 2 latach kurs dolara rośnie i muszą one więcej wydawać na obsługę swojego zadłużenia po przewalutowaniu z rodzimej waluty, co wkrótce może doprowadzić do poważnych konsekwencji. Ostrzega przed tym również BIS (Bank Rozrachunków Międzynarodowych).7)International capital flows and financial vulnerabilities in emerging market economies: analysis and data gaps, Bank for International Settlements.
Rozmiar tego zadłużenia jest przeogromny: 9,7 miliardów dolarów długu miały do spłacenia w 2015 firmy spoza USA, z czego ponad 30% w krajach rozwijających się.
Czy aby inwestorzy nie przesadzają z dolarem? Nawet jeśli Trump naprawdę wyda z państwowej kasy ogółem miliard dolarów na infrastrukturę, to i tak wygląda to blado w porównaniu do Chin, które tylko w tym roku wpompowały 1,3 miliarda w swoją gospodarkę.
Oprócz wymienionych ryzyk niewkalkulowane wydają się być czynniki geopolityczne: konflikty terytorialne na Morzu Południowochińskim, polityczna sytuacja we Włoszech,8)Basta Euro! Wie Italien Lira wieder einführen wird, Gefira.nadchodzące wybory we Niemczech i Francji, sytuacja na Bliskim Wschodzie, itd.
Czy inwestorzy zwrócą się w 2017 ku bezpiecznym przystaniom – złocie i jenowi, zależy właśnie od światowej sytuacji politycznej i siły dolara.
References
1. | ↑ | Google Finance. |
2. | ↑ | Goldman Sachs is responsible for a massive chunk of the ‘Trump rally’ (GS), Markets Insider 2016-12-09. |
3. | ↑ | Hat die japanische Zentralbank den amerikanischen Staatsanleihenmarkt gerettet? Gefira. |
4. | ↑ | Japans Notenbank hält an lockerem geldpolitischen Kurs fest, Neue Zürcher Zeitung 2016-12-20. |
5. | ↑ | Draghi will bis Dezember 2017 Anleihen kaufen, Handelsblatt 2017-12-08. |
6. | ↑ | US Dollar Index Overview, Investigating.com. |
7. | ↑ | International capital flows and financial vulnerabilities in emerging market economies: analysis and data gaps, Bank for International Settlements. |
8. | ↑ | Basta Euro! Wie Italien Lira wieder einführen wird, Gefira. |